Ασωπός

I

Ποτάμιος θεός, προσωποποίηση των ομώνυμων ποταμών στη Βοιωτία, τη Σικυώνα και τη Φλιασία. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Πηρούς ή του Δία και της Ευρυνόμης ή του Ωκεανού και της Τηθύος. Από τον γάμο του με τη Μετώπη, κόρη του Λάδωνα, είχε δύο γιους, τον Ισμηνό και τον Πελάγοντα, και πλήθος κόρες που ανάμεσά τους ξεχώριζαν οι νύμφες Θήβη, Νεμέα, Αίγινα (που την άρπαξε ο Δίας), Πλάταια, Εύβοια και Σινώπη, ομώνυμες των αντίστοιχων πόλεων ή χωρών. Στα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι πίστευαν πως οι ποταμοί ήταν οι πρώτοι βασιλιάδες των χωρών που άρδευαν, και ακόμα περισσότερο, οι πατέρες των λαών που ζούσαν στις όχθες τους. Γι’ αυτό ο Α. τιμήθηκε τόσο πολύ και πήρε σημαντική θέση ανάμεσα στις θεοποιημένες μορφές που λάτρεψαν οι αρχαίοι Έλληνες.

Στη χώρα μας υπάρχουν αρκετοί ποταμοί με το όνομα αυτό: ο Α. της Βοιωτίας, που πηγάζει από τον Κιθαιρώνα και εκβάλλει στον Ευβοϊκό, κοντά στον Ωρωπό· ο Α. της Φθιώτιδας, που πηγάζει από την Οίτη, παραπόταμος του Σπερχειού· ο Α. της Κορινθίας, που πηγάζει από το βουνό Καρνέατο και εκβάλλει στον Κορινθιακό, σε μια περιοχή ανάμεσα στο Κιάτο και το Βέλο· ο Α. της Αττικής, που πηγάζει από την περιοχή ανάμεσα στη Θήβα και τις βόρειες πλαγιές του Κιθαιρώνα. Εκβάλλει στον όρμο Χαλκούτσι του νότιου Ευβοϊκού κόλπου. Λέγεται και Ωρωπός ή Βουριένης.

II

Αρχαία πόλη στην ανατολική παραλία του Λακωνικού κόλπου. Ήταν μία από τις σπουδαιότερες του Κοινού των Ελευθερολακώνων. Κοντά της ήταν χτισμένος ο ναός του Ασκληπιού Φιλόλαου.

III

Μεγάλος πεδινός οικισμός (υψόμ. 40 μ., 1.253 κάτ.) στην πρώην επαρχία Επιδαύρου Λιμηράς του νομού Λακωνίας. Αποτελεί έδρα του δήμου Ασώπου.